CÜMLE TÜRLERİ KONU ANLATIMI

CÜMLE   TÜRLERİ

YÜKLEMİNE GÖRE CÜMLE

İSİM CÜMLESİ : 

    Yüklemi  isim ve isim soylu olan  cümlelerdir.

ÖRN:

FİİL CÜMLESİ:

 Yüklemi  fiil olan cümlelerdir.

ÖRN:

ÖGE   DİZİLİŞİNE   GÖRE  CÜMLELER

KURALLI CÜMLE :

Yüklem  cümlenin  sonundadır.

ÖRN:

DEVRİK  CÜMLE :

Yüklem  cümlenin  sonunda değil, başta ya da ortadadır.

ÖRN:

EKSİLTİLİ  CÜMLE :

Yüklemi olamayan  cümlelerdir.

ÖRN:

ANLAMINA   GÖRE   CÜMLELER

OLUMLU CÜMLE: 

Yüklem fiil ise  eylemin yapıldığını veya yapılacağını anlatır.

Yüklem isim ise bahsedilen kavramın var olduğunu anlatır.

ÖRN:

OLUMSUZ CÜMLE :

Yüklem fiilse eylemin gerçekleşmeyeceğini anlatır.  “-me, -ma” ekleriyle oluşuz yapılır.

ÖRN:

Yüklem isimse bahsedilen kavramın var olmadığını anlatır. “Yok, değil, sız, ne…ne” ekleriyle  olumsuz yapılır.

ÖRN:

YAPISINA  GÖRE  CÜMLELER

BASİT  CÜMLE:  İçinde fiilimsi bulunmayan ve tek yüklemi olan cümlelerdir. Tek yargı bildirirler.

ÖRN:

BİLEŞİK CÜMLE : Birden çok yargı bildiren cümlelerdir. Yan cümleler ve temel cümle (yükem) birlikte kullanılır.

a)      Girişik  (Fiilimsi)  Bileşik Cümleler:

Fiilimsinin olduğu bölüm yan cümle, yüklemin olduğu bölüm temel cümledir.

ÖRN:

b)      İç İçe Girişik Bileşik Cümle :

Cümle içinde başka bir cümlenin yer alamsıdır.

ÖRN:

c)       Koşullu Bileşik Cümle:

Yan cümlesi “-se” sart ekiyle yapılan cümlelerdir.

ÖRN:

d)      Ki’ li bileşik Cümleler:

İki cümlenin ki bağlacıyla bağlanmasıyla oluşur.

ÖRN:

SIRALI CÜMLE:

Cümlelerin virgül veya noktalı virgülle ayrıldığı cümlelerdir. Öğe ortaklığı varsa bağımlı sıralı cümle; yoksa bağımsız sıralı cümle denir.

ÖRN:

BAĞLI CÜMLE:

İki  cümlenin “ve, veya, fakat, çünkü…” gibi bağlaçlarla birbirine bağlanmasıdır.

ÖRN: