İSİMLE (ADLAR) KONU ANLATIMI

İSİMLER  (ADLAR )

İsim :  Canlı, cansız varlıkları veya kavramları tanımamıza yarayan kelimelerdir.

             SAYILARINA GÖRE İSİMLER

                                          1-    Tekil İsim

                                           2-    Çoğul isim

3-Topluluk ismi       

1-  Tekil İsim :  Sadece bir varlığı anlatan isimlerdir. Bu kelimelerde –ler, -lar çoğul ekleri olmaz.

 ÖRN :  Masa, harita, ev, okul, gece, araba ...

2- Çoğul isim : Aynı türden birden çok varlığı anlatan isimlerdir. Çoğul isimler –ler veya –lar çoğul eklerinden birini alırlar.
ÖRN: Ağaçlar, böcekler, şehirler, yollar, binalar...

3- Topluluk ismi : Çoğul eki almadığı halde birden fazla varlığı karşılayan isimlerdir.

ÖRN : Millet,bölük, orman, aile, grup, tim, ekip, küme, takım, ordu, dizine, meclis, sınıf..

                               VERİLİŞLERİNE GÖRE  İSİMLER

                                          1-    Özel isim

2-Cins ismi   

1- Özel isimler:  Eşi benzeri olmayan, tek olan varlıklara verilen isimlerdir.

 ÖRN :Türkiye, Ankara, Ahmet, Güneş, Akdeniz, Türkçe, Van Gölü...

2 -Cins isimler:  Eşi benzeri olan, aynı türden birden çok varlığı anlatan isimlerdir.

ÖRN : Kuş, kitap, masa, toprak, karanfil, el, elma ...

                                   OLUŞLARINA GÖRE İSİMLER

                                             1-    Somut isim

2-Soyut İsim 

1- somut isim:   Beş duyu organımızdan en az biriyle varlığını belirlediğimiz kelimelerdir.

ÖRN : Taş, kalem, ağaç, yağmur, ayak, toprak, duvar...
Işık, hava, gölge, ses somut varlıklardır.

2- soyut isim:  Beş duyu organımızla varlığını belirleyemediğimiz ancak toplumca var olduğuna inandığımız kelimelerdir.

ÖRN : Korku, heyecan, akıl, düşünce, keder, aşk, sevinç, duygu, görgü, his...

YAPISINA GÖRE İSİMLER

BASİT  İSİM1-Basit isimler:  Hiçbir yapım eki almamış, başka bir kelimeden türememiş isimlerdir.

ÖRN: Ev, balık, odun, adam, el, yurt gibi.

TÜREMİŞ  İSİM

2-Türemiş isimler:  Fiil, isim kök veya gövdesine yapım eki getirilerek ortaya çıkan
isimlerdir. 
Oku    -   oku-l....  fiilden isim türemiştir.
Kitap  - kitap-lık..... isimden isim türemiştir.

Bir kelime birden fazla yapım eki alabilir.

sor-gu- la   ev-li- lik ,  gör-gü – lü ….

BİRLEŞİK  İSİM

3-Birleşik isimler:  Birden fazla sözcüğün birleşmesiyle oluşan isimlerdir.

  Bu tür birleşmelerde bazı ses olayları da olabilir.
ÖRN: sütl(ü)aş, Pazar(er)tesi

 Bilgisayar, basımevi, ateşkes, külbastı, aslanağzı, kuşburnu, altınbaş, alabalık, karagöz...